25/9/08

ΟΥΪΛΙΑΜ ΜΠΛΟΥΜ: ΜΕΡΙΚΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟ ΓΡΑΜΜΕΝΕΣ ΤΗΝ 4η ΙΟΥΛΙΟΥ

Η σημαντικότερη σκέψη: Έχω κουραστεί και μου προκαλεί εμετό αυτό το πράγμα που αποκαλείται «πατριωτισμός».

Οι Ιάπωνες πιλότοι που βομβάρδισαν το Πέρλ Χάρμπορ επέδειξαν πατριωτισμό. Οι Γερμανοί που υποστήριξαν τον Χίτλερ και τις κατακτήσεις του ήταν πατριώτες, που πάλευαν για τα πάτρια εδάφη. Όλοι οι λατινοαμερικανοί στρατιωτικοί δικτάτορες, που επιβλήθηκαν στις δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις και που επανειλημμένα βασάνιζαν ανθρώπους, ήταν πατριώτες που έσωζαν την αγαπημένη τους χώρα από τον «κομμουνισμό».

Στρατηγός Αγκούστο Πινοσέτ της Χιλής: «Θέλω να με θυμούνται ως έναν άνθρωπο που υπηρέτησε την πατρίδα του». [1]

Π. Μποτά, πρώην πρόεδρος του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική: «Δεν πρόκειται να μετανοήσω. Δεν πρόκειται να ζητήσω ευνοϊκή μεταχείριση. Ό,τι έκανα το έκανα για την πατρίδα μου».[2]

Πωλ Ποτ, δολοφόνος του λαού της Καμπότζης: «Θέλω να γνωρίζετε πως ό,τι έκανα, το έκανα για την πατρίδα μου».[3]

Τόνι Μπλερ, πρώην βρετανός πρωθυπουργός, υπερασπιζόμενος τον ρόλο του στη δολοφονία εκατοντάδων χιλιάδων Ιρακινών: «Έκανα ό,τι θεώρησα πως ήταν σωστό για την πατρίδα μας».[4]

Δεν θέλω να γίνω βαρετός με την αναφορά όσων έχει πει ο Τζόρτζ Μπους.

Στο τέλος του Β΄Π.Π., οι Ηνωμένες Πολιτείες έδιναν μαθήματα ηθικής στους γερμανούς αιχμάλωτους και στον γερμανικό λαό σχετικά με το απαράδεκτο της δικαιολογίας τους ότι, δηλαδή, «απλώς υπάκουαν στη νόμιμη γερμανική κυβέρνηση»· δεν έφταιγαν για το ολοκαύτωμα. Για να τους αποδείξουν πόσο νομικά απαράδεκτος ήταν αυτός ο ισχυρισμός, οι σύμμαχοι του Β΄Π.Π. κρέμασαν όσους αποτελούσαν εξέχοντα παραδείγματα τέτοιας πατριωτικής πίστης.

Κάποτε, μετά από μία συζήτηση, με ρώτησαν: «Αγαπάτε την Αμερική;» Απάντησα: «Όχι». Και μετά από σκόπιμη παύση μερικών δευτερολέπτων, ώστε οι ακροατές μου να καταλάβουν την απάντηση, και εν μέσω νευρικών μουρμουρητών, συνέχισα: «Δεν αγαπώ καμία χώρα. Είμαι πολίτης του κόσμου. Αγαπώ ορισμένες αρχές, όπως τα ανθρώπινα δικαιώματα, τις ατομικές ελευθερίες, τη δημοκρατία, ένα οικονομικό σύστημα που βάζει τους ανθρώπους πάνω από το κέρδος».

Δεν κάνω διακρίσεις μεταξύ του πατριωτισμού και του εθνικισμού. Μερικοί συγγραφείς εξισώνουν τον πατριωτισμό με την υποταγή κάποιου στη χώρα του και στην κυβέρνηση, ενώ ορίζουν τον εθνικισμό ως ένα σύνολο συναισθημάτων εθνικής ανωτερότητας. Όμως, όπως και εάν ορίσει κάποιος τις δύο αυτές έννοιες, οι ψυχολογικές και συμπεριφορικές εκδηλώσεις του εθνικισμού και του πατριωτισμού – συμπεριλαμβανομένης της επίδρασης τέτοιων συναισθημάτων στην καθημερινή πολιτική – δεν διαχωρίζονται εύκολα· πραγματικά, η μία έννοια δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την άλλη.

Ο Χάουαρντ Ζιν έχει ορίσει τον εθνικισμό ως «ένα σύνολο πεποιθήσεων οι οποίες διδάσκονται σε κάθε γενιά, και σύμφωνα με τις οποίες, η μητέρα πατρίδα ή τα πάτρια εδάφη αποτελούν αντικείμενο λατρείας και την φλογερή αιτία για κάποιον να σκοτώσει τα παιδιά κάποιας άλλης μητέρας πατρίδας».[5] … «Ο πατριωτισμός χρησιμοποιείται για να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση ότι όλοι όσοι βρίσκονται σε μία χώρα έχουν κοινά συμφέροντα».[6]

Η μεγάλη πλειοψηφία των Αμερικανών έχει ισχυρά συναισθήματα πατριωτισμού, που είναι έκδηλα. Τα συναισθήματα αυτά βρίσκονται βαθύτερα κρυμμένα στους πιο «προοδευτικούς» και «σοφιστικέ» πολίτες, αλλά είναι σχεδόν πάντοτε εκεί, έτοιμα να φουντώσουν.

Ο Αλέξις Ντε Τοκβίλ, γάλλος ιστορικός του 19ου αιώνα, έγραψε σχετικά με τη μακροχρόνια παραμονή του στις Ηνωμένες Πολιτείες: «Είναι αδύνατο να υπάρξει μία πιο ενοχλητική και φλύαρη μορφή πατριωτισμού. Κουράζει ακόμη και εκείνους που είναι διατεθειμένοι να τον σεβαστούν».[7]

Ο Τζόρτζ Μπους, ο πρεσβύτερος, όταν έδωσε αμνηστία στον πρώην υπουργό Άμυνας Κασπάρ Γουαινμπέργκερ και σε 5 ακόμη άτομα που σχετίζονταν με το σκάνδαλο της παράνομης πώλησης όπλων στο Ιράν για τη χρηματοδότηση των Κόντρας, δήλωσε: «Κατ' αρχάς, τα κίνητρά τους είχαν κοινό παρονομαστή τον πατριωτισμό, ανεξάρτητα εάν οι ενέργειές τους ήταν σωστές ή λάθος».[8]

Πρόκειται για ένα πρωτόγονο αδύνατο σημείο μίας κοινωνίας που θέλει να λέγεται λογική. Οι ΗΠΑ είναι η χώρα με τον περισσότερο πατριωτισμό και θρησκοληψία στον αποκαλούμενο ανεπτυγμένο κόσμο.

Αυτό το φαινόμενο του αμερικανικού πατριωτισμού μπορεί να κατανοηθεί καλύτερα ως η σημαντικότερη περίπτωση μαζικής υστερίας στην ιστορία, στην οποία το πλήθος λατρεύει την ισχύ της χώρας του, που είναι υπερδύναμη, ως υποκατάστατο για την παντελή έλλειψη εξουσίας πάνω στην καθημερινή του ζωή. Ο πατριωτισμός, όπως η θρησκεία, καλύπτει την ανάγκη των ανθρώπων για κάτι μεγαλύτερο με το οποίο να μπορούν να συνδέσουν στενά την προσωπική τους ζωή.

Έτσι και αυτήν την 4η Ιουλίου, αγαπητοί αμερικανοί συμπολίτες μου, μερικοί από εσάς θα σηκώσετε τις γροθιές σας ψηλά και θα φωνάξετε: « U! S! Α! U! S! Α!» Και θα παρελάσετε με τις σημαίες σας και με τις εικόνες του αγάλματος της ελευθερίας. Αλλά, γνωρίζετε ότι ο γλύπτης του αγάλματος έδωσε σ’ αυτό, το πρόσωπο της μητέρας του, μιας αυταρχικής και αδιάλλακτης γυναίκας, η οποία είχε απαγορεύσει ένα άλλο παιδί της να παντρευτεί έναν Εβραίο;

«Ο πατριωτισμός», σύμφωνα με τη διάσημη φράση του Δρ. Σάμουελ Τζόνσον «είναι το έσχατο καταφύγιο των καθαρμάτων». Ο Αμβροζέ Μπίρς, θέλοντας να διαφοροποιηθεί, είπε ότι είναι το πρώτο καταφύγιο.

«Πατριωτισμός είναι η κατηγορηματική πεποίθηση ότι αυτή η χώρα είναι ανώτερη απ’ όλες τις άλλες, επειδή γεννηθήκατε σ’ αυτή». Τζόρτζ Μπέρναρντ Σο

Τζορτζ Όργουελ: «Οι πράξεις θεωρούνται καλές ή κακές, όχι ανάλογα με το ποιόν τους, αλλά ανάλογα με το ποιος τις κάνει. Και δεν υπάρχει, σχεδόν, κανένα είδος φρικαλεότητας που να μην γίνεται πιο ηθικό και να μην ωραιοποιείται, όταν διαπράττεται από “εμάς”, ακόμα και όταν πρόκειται για βασανιστήρια, ομηρίες ανθρώπων, καταναγκαστικά έργα, μαζικές εκτοπίσεις, φυλακίσεις χωρίς δίκη, παραποίηση στοιχείων, δολοφονίες, βομβαρδισμούς αμάχων». Ο εθνικιστής όχι μόνο δεν αποδοκιμάζει τις αγριότητες που διαπράττει η χώρα του, αλλά έχει μια ύποπτη ικανότητα να μην τις μαθαίνει καν.[9]

«Ο όρκος πίστης στην πατρίδα είναι χαρακτηριστικό των ολοκληρωτικών κρατών και όχι των δημοκρατιών» υποστηρίζει ο Ντέιβιντ Κέρτζερ, ένας ανθρωπολόγος του πανεπιστημίου Μπράουν, που ειδικεύεται στις πολιτικές τελετουργικές πράξεις. «Δεν μπορώ να σκεφτώ καμία άλλη δημοκρατία εκτός από τις ΗΠΑ, στην οποία να ορκίζονται πίστη στην πατρίδα».[10] Ή, θα μπορούσε να προσθέσει, όπου οι πολιτικοί επιδεικνύουν τον πατριωτισμό τους, φορώντας κονκάρδες με τη σημαία της χώρας. Ο Χίτλερ επέκρινε τους γερμανούς Εβραίους και τους κομμουνιστές για τον διεθνισμό τους και την έλλειψη εθνικού πατριωτισμού. Ο Φύρερ και ο Μουσολίνι απαιτούσαν οι «αληθινοί πατριώτες» να δίνουν όρκο δημόσια και να επιδεικνύουν την υποταγή τους στις πατρίδες τους. Οι μεταπολεμικές δημοκρατικές κυβερνήσεις των δύο χωρών κατέβαλαν σημαντικές προσπάθειες για να ελαχιστοποιήσουν τέτοιες επιδείξεις εθνικής υπερηφάνειας.

(Παραδόξως, ο αμερικανικός όρκος πίστης στην πατρίδα γράφτηκε το 1889 από τον Φράνσις Μπέλαμυ, ένα ιδρυτικό μέλος της κοινωνίας των χριστιανών σοσιαλιστών· μια ομάδα προτεσταντών υπουργών που υποστήριζαν ότι «οι διδασκαλίες του Ιησού Χριστού οδηγούν άμεσα σε κάποια μορφή ή μορφές σοσιαλισμού».)

Μετά από τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1979, διαβάζαμε στον Τύπο ότι «πλέον, επικρατεί μεγάλος βαθμός πατριωτισμού στη Σοβιετική Ένωση, επειδή στις ενέργειες της Μόσχας δεν αντέδρασε κανείς, και έτσι έδειξε ποια είναι η πραγματική δύναμη σε εκείνο το μέρος του κόσμου».[11]

Καθ' όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, και ιδιαίτερα στο τελευταίο μισό, αναπτύχθηκε πολύ ο εθνικισμός στον κόσμο. Τον δίδασκαν στα σχολεία, τον τόνιζαν οι εφημερίδες, πολλοί υποκρίνονταν, τον διακήρυτταν και τον τραγουδούσαν. Εξελίχθηκε, τελικά, σε ένα τερατώδες ψέμα, το οποίο επέβαλε το σκότος στις ανθρώπινες σχέσεις. Οι άνθρωποι έφτασαν σε σημείο να θεωρούν ότι το να μην έχει κανείς εθνικότητα είναι τόσο ανάρμοστο, όσο το να παρουσιάζεται γυμνός δημοσίως. Οι ασιατικοί λαοί, που δεν είχαν ακούσει ποτέ προηγουμένως για «εθνικότητα», υιοθέτησαν την έννοια όπως υιοθέτησαν τα τσιγάρα και τα καπέλα». Χ. Γουέλς, Άγγλος συγγραφέας

«Η ίδια η ύπαρξη του κράτους απαιτεί την ύπαρξη κάποιας προνομιούχας τάξης ανθρώπων, η οποία να ενδιαφέρεται διακαώς για την προάσπισή του. Και αυτό που ονομάζεται πατριωτισμός δεν είναι τίποτα άλλο από το σύνολο των συμφερόντων αυτής της τάξης». Μιχαήλ Μπακούνιν, ρώσος αναρχικός.

«Εμένα, μου φαίνεται ότι είναι φρικτή ταπείνωση να ελέγχεται η ψυχή μου από τη γεωγραφία». Τζόρτζ Σανταγιάννα, αμερικανός εκπαιδευτικός και φιλόσοφος.


Ο William Blum είναι βετεράνος δημοσιογράφος και έχει γράψει, μεταξύ άλλων, τα βιβλία, Killing Hope: US Military and CIA Interventions Since World War 2, Rogue State: A Guide to the World's Only Superpower.

Μετάφραση: Νίκος Στυλόπουλος


Δημοσιεύτηκε στη Βαβυλωνία #47

20/9/08

ΑΡΟΥΝ ΓΚΟΥΠΤΑ: Η ΠΑΡΑΝΟΙΑ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Οι αυξανόμενες τιμές της βενζίνης το τελευταίο διάστημα έχουν προκαλέσει ένα ισχυρό σοκ στην τσέπη σας, εκτός βέβαια αν ζείτε μέσα σε γυάλα, όπως ο Τζόρτζ Μπους, ο οποίος τον περασμένο Φεβρουάριο εξέφρασε μεγάλη έκπληξη, όταν ένας δημοσιογράφος του είπε ότι η βενζίνη πλησίαζει τα $4 το γαλόνι. Το σοκ έγινε ιδιαίτερα αισθητό στα σούπερ μάρκετ, και σύμφωνα με το Ινστιτούτο Στατιστικών Εργασίας (Bureau of Labour Statistics) το κόστος ενός γαλονιού γάλακτος αυξήθηκε κατά 17%, μίας ντουζίνας αυγών κατά 40% μέσα στον περασμένο χρόνο και μιας φραντζόλας ψωμιού περίπου 30% τα τελευταία δύο χρόνια. Ο εθνικός μέσος όρος για τη βενζίνη άγγιξε την τιμή ρεκόρ των $3.63/γαλόνι στις αρχές Μαΐου, διπλάσια δηλαδή από το 2005, ενώ φαίνεται ότι θα σπάσει το φράγμα των $4 αυτό το καλοκαίρι.

Αλλά, αυτό που είναι ακόμα πιο έντονο από τις αυξήσεις στις τιμές των καταναλωτικών αγαθών είναι ο παροξυσμός στις συναλλαγές εμπορευμάτων, όπου οι έμποροι διαπραγματεύονται τα προθεσμιακά συμβόλαια - futures[1] (και σχετικά χρηματοοικονομικά προϊόντα γνωστά ως δικαιώματα προαίρεσης- options[2]). Η κρατική υπηρεσία που είναι υπεύθυνη για τον έλεγχο των συναλλαγών στα Futures αγαθών (Commodity Futures Trading Commission-CFTC), σε μία πρωτοφανή για τα χρονικά, ανοικτή για το κοινό διαδικασία, εξέτασε στις 22 Απριλίου τους λόγους για τους οποίους οι τιμές των γεωργικών προϊόντων εκτοξεύτηκαν στα ύψη. Ανακοίνωσε ότι «τους τελευταίους τρεις μήνες, οι τιμές εκκίνησης του σίτου, του καλαμποκιού, της σόγιας, του ρυζιού και της βρώμης είναι οι υψηλότερες όλων των εποχών».
Κατά τη διάρκεια του περασμένου χρόνου, οι τιμές σίτου αυξήθηκαν κατά 95%, η σόγια κατά 88%, το καλαμπόκι 66% και το ρύζι Ταϊλάνδης κατηγορίας Β, το οποίο αποτελεί διεθνή μονάδα σύγκρισης, έκλεισε το 2007 περίπου $360/τόνο. Στο τέλος του Μαρτίου η τιμή είχε φτάσει τα $760 και συνέχισε να αναρριχείται στα $1080 μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα. Επιπλέον, τα Futures του ακατέργαστου πετρελαίου έχουν υπερδιπλασιαστεί σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2007 και έφτασαν τα $120/βαρέλι τον προηγούμενο Απρίλιο.

Μια εντυπωσιακή πτυχή της αύξησης των τιμών των καταναλωτικών αγαθών είναι ότι εάν παρατηρήσουμε το διάγραμμά τους, θα δούμε ότι είναι παρόμοιο με το διάγραμμα που απεικόνιζε τις τιμές των μετοχών που ανήκαν σε εταιρίες-φούσκες του ίντερνετ την προηγούμενη δεκαετία (αποκαλούμενο σκάνδαλο «φούσκα ντοτ κομ», από το bubble.com, Στμ), όπως και με τα διαγράμματα των υπερβολικά υψηλών τιμών (που τελικά έπεσαν κατακόρυφα) στην αγορά κατοικίας. Αυτό δεν είναι καθαρή σύμπτωση. Ένας από τους κύριους παράγοντες που συντελούν στην αύξηση των τιμών των προϊόντων και τροφίμων είναι η οικονομική κερδοσκοπία. Οι ίδιες οι τράπεζες της Γουώλ Στρητ και οι εταιρείες αμοιβαίων κεφαλαίων που ευθύνονται για τη φούσκα του χρηματιστηρίου και της αγοράς κατοικίας διοχετεύουν δισεκατομμύρια δολάρια στις αγορές τροφίμων, στοιχηματίζοντας ότι μπορούν να αποκομίσουν γρήγορο κέρδος. Ένας οικονομικός αναλυτής, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Wall Street Journal, δήλωσε ότι «οι επενδυτές έχουν ρίξει από το 2001 κατά προσέγγιση $175 -200 δισεκατομμύρια σε επενδύσεις που συνδέονται με τον δείκτη του χρηματιστηρίου τροφίμων». Η εφημερίδα σε επεξηγηματικό σχόλιο ανέφερε ότι «όπως με την αγορά ενέργειας πριν μερικά χρόνια, τα κεφάλαια από συνταξιοδοτικά προγράμματα και αμοιβαία υψηλού κινδύνου έχουν επενδυθεί στην αγορά σιτηρών, ενώ η καλλιεργήσιμη γη και η συγκομιδή μειώνονται σε σχέση με την αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού και τις νέες απαιτήσεις για βιολογικά καύσιμα και τρόφιμα. Πολλοί τέτοιοι επενδυτές έχουν κάνει υπερβολικά αισιόδοξες τοποθετήσεις», δηλαδή, περίμεναν ότι οι τιμές των προϊόντων θα αυξάνονταν.

Ορισμένες φορές, η ημερήσια διακύμανση στα χρηματιστήρια τροφίμων είναι μεγαλύτερη από αυτή που συνέβαινε μέσα σε ένα ολόκληρο έτος. Στις 25 Φεβρουαρίου, στην αγορά σιτηρών στη Μινεάπολις, ένας τύπος σίτου αυξήθηκε κατά 29%. Μέσα σε μία ημέρα του Μαρτίου, «η τιμή του βαμβακιού αυξήθηκε κατά 15% παρά τις εκθέσεις που ανέφεραν ότι η διαθεσιμότητα προϊόντων βαμβακιού ήταν πολύ κοντά στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών», σύμφωνα με τις εφημερίδες Toronto Globe και Mail. Κατά τη διάρκεια των ακροάσεων του Ινστιτούτου CFTC, οι παραγωγοί τροφίμων δήλωσαν ότι η ευθύνη για τις υψηλές τιμές ανήκει στους κερδοσκόπους. Ένας αντιπρόσωπος της Εθνικής ένωσης Σιταριού και Τροφών (National Grain and Feed Association) κατέθεσε ότι «το 60% της τρέχουσας αγοράς σίτου ανήκει σε ένα από τα λεγόμενα αμοιβαία κεφάλαια δείκτη (index funds). Το γεγονός αυτό σαφώς και ασκεί επίδραση στην αγορά». Ενώ ένας παραγωγός βαμβακιού δήλωσε: «η αγορά δεν λειτουργεί σωστά, έχει τρελαθεί».

Εάν υπάρχει κάποιος κύριος υπεύθυνος για την κρίση αυτή, αυτός είναι η αγορά. Μεγάλη συζήτηση γίνεται γύρω από την αύξηση της κατανάλωσης και ταυτόχρονα την μείωση της διαθεσιμότητας τροφίμων και πηγών ενέργειας. Όμως, τα πιο πολλά στοιχεία που υπάρχουν αποδεικνύουν το αντίθετο. Παραδείγματος χάρη, παρά την ξηρασία στην Αυστραλία, τους παγετώνες και το χιόνι στην Κίνα και τον κρύο και υγρό χειμώνα στον αμερικανικό σιτοβολώνα, το συμβούλιο τροφίμων και γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών υπολόγισε ότι η συνολική παραγωγή δημητριακών για το έτος 2007-2008 θα αυξηθεί κατά 92 εκατομμύρια τόνους, δηλαδή συνολικά θα είναι 2.102 δισεκατομμύρια τόνοι. Αλλά, σχεδόν όλη αυτή η αύξηση θα προέρχεται από την συγκομιδή-ρεκόρ της αμερικανικής γεωργίας, η οποία τροφοδοτεί την αγορά με βιοκαύσιμα.

Στην ουσία, οι μεγάλοι κερδοσκόποι, όπως οι τράπεζες της Γουώλ Στρητ και τα αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου, οι επιχειρήσεις πετρελαίου και οι γίγαντες της αγροτικής βιομηχανίας, βγάζουν απίστευτα κέρδη από τα χρηματιστήρια τροφίμων. Οι αναλυτές λένε ότι μερικοί από αυτούς ενδεχομένως να χειραγωγούν τις αγορές ανάλογα με τα συμφέροντά τους, αλλά αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδειχθεί, επειδή σκοπίμως έχει ατονήσει ο θεσμικός έλεγχος των αγορών αυτών. Επίσης, πολλοί παράγοντες κατηγορούνται για αισχροκέρδεια. Σ’ αυτούς περιλαμβάνονται οι κερδοσκόποι των χρηματιστηρίων, αλλά και οι λιανικοί πωλητές, οι παραγωγοί τροφίμων και λιπασμάτων. Μία από τις ειρωνείες της παρούσας κατάστασης είναι ότι, ενώ τα έσοδα των αγροτών αυξάνονται σημαντικά, ειδικά στις ΗΠΑ, οι αγρότες χάνουν από τα κέρδη τους λόγω των άγριων μεταπτώσεων στα αντίστοιχα χρηματιστήρια.

Οι ελλείψεις δημητριακών προκαλούνται, επειδή οι κερδοσκόποι αποκομίζουν κέρδη σε βάρος των φτωχών του πλανήτη. Ταραχές και επεισόδια για τη διάθεση τροφίμων έχουν σημειωθεί στην Αίγυπτο, το Καμερούν, τη Μπουρκίνα Φάσο, τη Μαυριτανία, την Ακτή Ελεφαντοστού, τη Σενεγάλη και την Αιθιοπία – χώρες όπου πολλοί άνθρωποι ξοδεύουν το μισό ή περισσότερο από το εισόδημά τους σε τρόφιμα (σε αντίθεση με τους Αμερικανούς που ξοδεύουν λιγότερο από 10%). Το πιό συγκλονιστικό δείγμα στέρησης εμφανίζεται σε χώρες όπως η Αϊτή, όπου οι φτωχοί τρέφονται με «κέικ» από λάδι και ζάχαρη, επειδή οι τιμές ρυζιού έχουν φτάσει στα ύψη.

Ο Ράντζ Πάτελ, συγγραφέας του βιβλίου Stuffed and Starved (χορτασμένοι και πεινασμένοι) αναφέρει: «Το γεγονός ότι επιτρέπεται αυτή η οικονομική κερδοσκοπία είναι, προφανώς, ένα έγκλημα εναντίον της ανθρωπότητας, διότι είναι διαφορετικό πράγμα να διαπράττεται κερδοσκοπία στις τιμές των τεχνολογικών συσκευών ή των ανταλλακτικών αυτοκινήτων και διαφορετικό πράγμα κάποιοι να κερδοσκοπούν στην αγορά τροφίμων, το θεμέλιο της ανθρώπινης ζωής… Αυτό πρέπει να μας αφυπνίσει, για να συνειδητοποιήσουμε ότι τα τρόφιμα δεν είναι εμπορικά αγαθά αλλά ανθρώπινο δικαίωμα». Σε μια ομιλία στις 2 Απριλίου, ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας, Ρόμπερτ Ζέλικ, σημείωσε ότι οι τιμές τροφίμων «έχουν αυξηθεί κατά 80% από το 2005 και 33 χώρες σε όλο τον κόσμο αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο κοινωνικών αναταραχών λόγω της μεγάλης αύξησης». Μερικές εβδομάδες αργότερα, το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης (World Food Program) χαρακτήρισε τις υψηλές τιμές τροφίμων «ένα σιωπηλό τσουνάμι», το οποίο έχει ωθήσει ήδη περίπου 100 εκατομμύρια ανθρώπους βαθύτερα στη φτώχεια και «απειλεί με πείνα περισσότερους από 100 εκατομμύρια ανθρώπους σε κάθε ήπειρο».

Στις ΗΠΑ, η κατάσταση είναι ανησυχητική, αν και όχι τόσο τρομακτική όσο στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Το υπουργείο γεωργίας των ΗΠΑ υπολογίζει ότι 12.1% των Αμερικανών, δηλαδή περισσότεροι από 35 εκατομμύρια άνθρωποι, αντιμετώπισαν πρόβλημα «ανασφάλειας στη σίτιση» το 2006. Για πολλούς, αυτό σήμαινε είτε την έλλειψη τροφής προς το τέλος του μήνα, είτε μειωμένα γεύματα στη διάρκεια της ημέρας, είτε την πλήρη έλλειψη τροφής για μία ολόκληρη ημέρα. (Μέχρι τη στιγμή που η κυβέρνηση Μπους άλλαξε αυτούς τους ορισμούς, αυτές οι καταστάσεις ήταν γνωστές ως «πείνα»!). Αναφορές από ειδησεογραφικά μέσα και υπηρεσίες παροχής τροφίμων δείχνουν ότι η αβεβαιότητα στη σίτιση έχει αυξηθεί και προκαλείται από τη μεγάλη αύξηση στις τιμές τροφίμων και ενέργειας, σε συνδυασμό με την αποδυναμωμένη οικονομία, τις μειωμένες τιμές της αγοράς κατοικίας και τη ραγδαία αύξηση της ανεργίας. Πολλοί Αμερικανοί χαμηλού εισοδήματος, ειδικά οι συνταξιούχοι που έχουν σταθερά εισοδήματα, αναγκάζονται πλέον να επιλέξουν ανάμεσα στο να φάνε, να ζεστάνουν το σπίτι τους το χειμώνα ή να αγοράσουν τα φάρμακά τους.
Ένα από τα πιο ενοχλητικά σημάδια της οικονομικής απογοήτευσης είναι ότι πολλοί Αμερικανοί πωλούν τις περιουσίες τους «για να ανταπεξέλθουν στους υψηλότερους λογαριασμούς βενζίνης, τροφίμων και ιατρικών συνταγών», σύμφωνα με το πρακτορείο Associated Press. Οι πληροφορίες γι’ αυτό προέρχονται από σελίδες αγγελιών στο διαδίκτυο, όπως το Craigslist, όπου ο αριθμός των ειδών για πώληση «έχει υπερδιπλασιαστεί από τον Μάρτιο του 2007 μέσα σ’ ένα χρόνο, και ανέρχεται σχεδόν σε 15 εκατομμύρια». Συχνά, οι αγγελίες συνοδεύονται από ικεσίες: «Παρακαλώ αγοράστε οτιδήποτε μπορείτε, για να με βοηθήσετε».


Ο Arun Gupta είναι συγγραφέας και συντάκτης του περιοδικού Indypendent. Γράφει στο ZMagazine και στο Left Turn.

Μετάφραση: Ελπίδα Σαμαράκη


[1] Στα προθεσμιακά συμβόλαια, οι αντισυμβαλλόμενοι συμφωνούν για την αγοραπωλησία αγαθού σε προσυμφωνημένη μελλοντική χρονική στιγμή και προκαθορισμένη τιμή.
[2] Το δικαίωμα προαίρεσης είναι ένα συμβόλαιο που δίνει στον κάτοχό του το δικαίωμα αλλά όχι την υποχρέωση να αγοράσει ή να πουλήσει ένα περιουσιακό στοιχείο σε κάποια προκαθορισμένη τιμή σε μία ορισμένη χρονική περίοδο.


Δημοσιεύτηκε στη Βαβυλωνία #47

ΣΤΕΦΑΝ ΛΕΝΤΜΑΝ: SHOCK DOCTRINE της NAOMI KΛΑΪΝ

Το βιβλίο της Κλάιν The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism (Το Δόγμα του Σοκ: Η Άνοδος του Καπιταλισμού της Συμφοράς, Στμ)καταρρίπτει τον μύθο της δημοκρατίας της «ελεύθερης αγοράς». Περιγράφει πώς ο νεοφιλελεύθερος φονταμενταλισμός εξουσιάζει τον κόσμο, με την Αμερική ως αιχμή του δόρατος να εκμεταλλεύεται απειλές εθνικής ασφάλειας, τρομοκρατικές επιθέσεις, οικονομικές καταρρεύσεις, ανταγωνιστικές ιδεολογίες, τεκτονικές πολιτικές ή οικονομικές μετατοπίσεις και φυσικές καταστροφές, για να επιβάλλει την θέλησή της παντού. Πόλεμοι διεξάγονται, κοινωνικές υπηρεσίες καταργούνται και ελευθερίες θυσιάζονται, όταν οι άνθρωποι είναι τόσο απασχολημένοι, τρομοκρατημένοι ή πειθαναγκασμένοι για να αντισταθούν. Η Κλάιν περιγράφει μία παγκόσμια διαδικασία κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης που αποκαλεί «καπιταλισμό της συμφοράς», η οποία συνοδεύονται από βασανισμούς, προκειμένου να γίνει ξεκάθαρο το μήνυμα: Εναλλακτικές πολιτικές προτάσεις στη «νέα τάξη πραγμάτων» δεν γίνονται αποδεκτές.

Η θριαμβολογία της «ελεύθερης αγοράς» συναντάται παντού: από τον Καναδά ως τη Βραζιλία, την Κίνα ως τη Βουλγαρία, τη Ρωσία ως τη Ν. Αφρική, το Βιετνάμ ως το Ιράκ. Σε όλες τις περιπτώσεις, τα αποτελέσματα είναι τα ίδια. Οι άνθρωποι θυσιάζονται για τα κέρδη και εφαρμόζεται το δόγμα της Μάργκαρετ Θάτσερ: «Δεν υπάρχει άλλη λύση».

Το κενό είναι όμορφο: Τριάντα χρόνια ισοπέδωσης και μετατροπής του κόσμου σε κόλαση

Η Νέα Ορλεάνη, στην εποχή μετά τον τυφώνα Κατρίνα, αποτελεί μία ενδεικτική κατάσταση της «νέας τάξης πραγμάτων» αμερικανικού τύπου, με τον ανεξέλεγκτο καπιταλισμό να μαίνεται με την πιο άγρια μορφή του. Η Κλάιν αναφέρει τη δήλωση τού ρεμπουμπλικανού Ρίτσαρντ Μπέικερ, μέλους του Κογκρέσου, μιλώντας σε ομάδα παρασκηνιακής δράσης: «Τελικά ξεκαθαρίσαμε το ζήτημα της δημόσιας στέγασης των φτωχών στη Νέα Ορλεάνη. Αυτό που δεν είχαμε τη δύναμη να κάνουμε εμείς, το έκανε τελικά ο Θεός». Και ο Τζόζεφ Κανιζάρο, μεγαλοεργολάβος της Νέας Ορλεάνης, πρόσθεσε: «Σκέφτομαι ότι έχουμε μία καθαρή και καινούργια βάση για να αρχίσουμε από το μηδέν και να εκμεταλλευτούμε μεγάλες ευκαιρίες». Το σχέδιό τους περιλαμβάνει την αφάνιση κοινοτήτων και την αντικατάστασή τους από πολυτελείς κατοικίες, καθώς και άλλα επικερδή έργα σε επιλεγμένα, κατεστραμμένα σημεία της πόλης σε βάρος της φτωχής μητέρας φύσης, και με τις ευλογίες της κυβέρνησης.

Όλα αυτά βασίστηκαν στις διδαχές τού «μεγάλου γκουρού» του αχαλίνωτου καπιταλισμού, ηλικίας, τότε, 93 ετών και με μεγάλα προβλήματα υγείας. Πρόκειται για τον συντηρητικό, φιλελεύθερο οικονομολόγο Μίλτον Φρίντμαν, ο οποίος στο βιβλίο τού 1962, Capitalism and Freedom (Καπιταλισμός και Ελευθερία), είχε γράψει: «Μόνο μια κρίση - πραγματική ή πλασματική – παράγει αληθινή αλλαγή. Όταν μια κρίση εμφανίζεται, τα μέτρα που λαμβάνονται εξαρτώνται από τις ιδέες που υπάρχουν στην κοινωνία… η βασική μας μέριμνα θα πρέπει να είναι η ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων στις υπάρχουσες πολιτικές (αυτές που απορρίπτει ο Φρίντμαν), έτοιμες να εφαρμοστούν όταν, λόγω της κρίσης, το αδύνατο γίνεται πολιτικά αναπόφευκτο». Η Κλάιν ονομάζει τις περιοχές κρίσεων «ζώνες χωρίς δημοκρατία» και τη θέση του Φρίντμαν «δόγμα του σοκ». Για τη Νέα Ορλεάνη σημαίνει «μόνιμες μεταρρυθμίσεις», όπως η καταστροφή των χώρων στέγασης των φτωχών και η διανομή κουπονιών για τα ιδιωτικά σχολεία, αντί της επανοικοδόμησης των κατεστραμμένων δημόσιων σχολείων με κρατικά κονδύλια.

Για τον Φρίντμαν, η μόνη λειτουργία της κυβέρνησης είναι «η προστασία της ελευθερίας μας από τους εξωτερικούς εχθρούς... και από τους ίδιους τους συμπολίτες μας. Είναι να συντηρεί τον νόμο και την τάξη, να προστατεύει τις ιδιωτικές συμβάσεις και τις ανταγωνιστικές αγορές». Κατά την άποψή του, οποιοσδήποτε άλλος ρόλος για την κυβέρνηση είναι «σοσιαλισμός», που για τους φονταμενταλιστές της ελεύθερης αγοράς, σαν τον Φρίντμαν, είναι βλασφημία.

Έως το 1973, το τολμηρό δόγμα Φρίντμαν υπήρχε μόνο ως διδασκαλία στους φοιτητές του, αλλά όλα άλλαξαν σε μία περίοδο παρόμοια με την 11η Σεπτεμβρίου. Όταν ο στρατηγός Αγκούστο Πινοσέτ ανέβηκε στην εξουσία με τον γνωστό αιματηρό τρόπο, ο Φρίντμαν είχε την ευκαιρία να αποκτήσει εργαστηριακή εμπειρία ως σύμβουλος του νέου δικτάτορα της Χιλής. Η συνταγή του έγινε γνωστή ως επαναστατικός οικονομικός μετασχηματισμός της «σχολής του Σικάγο», γνωστός και ως shock therapy (θεραπεία με σοκ). Είναι η αντίστοιχη οικονομική έκδοση του δόγματος του Βιετνάμ «καταστρέψτε το χωριό (και τη χώρα) για να το σώσετε», και είναι το ίδιο σκληρή.

Εκατομμύρια άνθρωποι γνωρίζουν τη θεωρία του, αλλά ο ήρωάς τους δεν είναι ο Φρίντμαν. Οι κεντρικές αρχές του δόγματος είναι μαζικές ιδιωτικοποιήσεις, κατάργηση του ελέγχου των εταιρειών από την κυβέρνηση, απεριόριστη πρόσβαση των ξένων εταιρειών στην ελεύθερη αγορά, περικοπές σε κονδύλια κοινωνικής πρόνοιας, σκληροί κατασταλτικοί νόμοι και βασανιστήρια, προκειμένου να ενισχυθεί ο πυρήνας του δόγματος, τον οποίο οι ρηγκανικοί αποκαλούν «trickle-down theory» (επίτευξη σκοπού με σταδιακές και έμμεσες επιρροές) και οι Βρετανοί «θατσερισμό».

Όσοι υφίστανται αυτές τις πολιτικές το αποκαλούν κόλαση, και η Κλάιν εξηγεί το γιατί. Το δόγμα εφαρμόστηκε στη Χιλή, στην Αργεντινή, στην Ουρουγουάη, στη Βολιβία, στη Βραζιλία, στην Κίνα, στη Ρωσία, στα Νησιά Φόλκλαντ, στην Πολωνία, στη Νότια Αφρική, στη Σρι Λάνκα, στη Νέα Ορλεάνη, στο Ισραήλ, και προσεχώς κοντά σας. Είναι το ξέσπασμα του κορπορατισμού και η άνθηση των επιχειρήσεων. Η Κλάιν αναφέρει ότι σύμφωνα με τους υποστηρικτές τού δόγματος οι ευκαιρίες συμβαδίζουν με την «ανάπτυξη των αγορών»… «Οι εμπορικές συμφωνίες είναι ακόμα πιο κερδοφόρες και από την εποχή που ανθούσαν οι εταιρίες-φούσκες στο διαδίκτυο. Η φούσκα της “εθνικής ασφάλειας” ήρθε να καλύψει το κενό που άφησαν οι προηγούμενες φούσκες, όταν έσκασαν».

Οι ρηγκανικοί, σήμερα, είναι οι νεοσυντηρητικοί που έχουν την «πλήρη υποστήριξη της στρατιωτικής μηχανής, η οποία υπηρετεί τα άπληστα σχέδια των εταιριών». Οι τρεις ιερές αρχές τους είναι: «κατάργηση του δημόσιου τομέα, ολοκληρωτική απελευθέρωση των εταιρειών και ελάχιστες (ή και καθόλου) κοινωνικές δαπάνες». Αλλά αντί να πετύχουν τη βελτίωση της ζωής όλων όπως υπόσχονται, κάνουν ακριβώς το αντίθετο. Δημιουργούν μια ισχυρή κεφαλαιοκρατική άρχουσα τάξη που συνεργάζεται με τη διεφθαρμένη πολιτική ελίτ, «χωρίς να είναι ευδιάκριτη η διαχωριστική γραμμή μεταξύ τους». Έτσι, η Ρωσία απέκτησε «δισεκατομμυριούχους άρχοντες», η Κίνα «πρίγκηπες», η Χιλή «τα πιράνχας» και οι ΗΠΑ τους «πρωτοπόρους» των Μπους-Τσέινι.

Το πρόγραμμα είναι ίδιο παντού: τεράστια μεταφορά του δημόσιου πλούτου στον ιδιωτικό τομέα, υπέρογκο δημόσιο χρέος, ένα τεράστιο, όσο ποτέ άλλοτε, χάσμα μεταξύ της τάξης των εκθαμβωτικών πλουσίων και της τάξης των αναλώσιμων φτωχών, και ένας επιθετικός εθνικισμός (όπως ο μόνιμος πόλεμος του Τζόρτζ Μπους «εναντίον της τρομοκρατίας» και του πλανήτη), που δικαιολογεί τις ατελείωτες δαπάνες για την «ασφάλεια». Έτσι, «μέσα στη φούσκα» είναι παράδεισος, αλλά έξω είναι κόλαση με «συνεχείς παρακολουθήσεις, μαζικές φυλακίσεις, περιορισμό των ατομικών ελευθεριών, μείωση του βιοτικού επιπέδου, καταστολή και βασανιστήρια για να διαδοθεί το μήνυμα στους δύσπιστους».

Η Κλάιν παρομοιάζει αυτήν τη βιαιότητα με τη λογική του Shock doctrine. Όταν αυτό εφαρμόζεται, προκαλεί, επίσης, μια κατάσταση «αποπροσανατολισμού» και σοκ για να οδηγήσει αυτούς, στους οποίους απευθύνεται, σε συμβιβασμούς ενάντια στη θέλησή τους. Το δόγμα του σοκ, λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο σε μαζική κλίμακα, και η εμπειρία της 11ης Σεπτεμβρίου το απέδειξε. Διέλυσε τη «βεβαιότητα» των γνώσεων που είχαμε για τον κόσμο και δημιούργησε μία περίοδο αποπροσανατολισμού και οπισθοδρόμησης, που η κυβέρνηση Μπους διέδωσε στο εξωτερικό και στο εσωτερικό των ΗΠΑ. Όπως το τοποθετεί η Κλέιν: «Ξαφνικά βρεθήκαμε στο έτος μηδέν, όπου όλα όσα γνωρίζαμε για τον κόσμο πριν από το έτος αυτό απορρίπτονται ως «πρότερες σκέψεις της 11ης Σεπτεμβρίου». Γίναμε ξανά ένας «άγραφος πίνακας, ένα καθαρό φύλλο χαρτιού», και η κυβέρνηση έκανε αυτό που ήταν αδύνατον προηγουμένως. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί το δόγμα του σοκ: «η αρχική συμφορά (τρομοκρατική επίθεση, πόλεμος, τυφώνας, κατάρρευση της αγοράς) θέτει ολόκληρο τον πληθυσμό σε μια κατάσταση συλλογικού σοκ», διευκολύνοντας τους διεφθαρμένους πολιτικούς διαχειριστές να κινηθούν με δολοφονική επιδεξιότητα και να ανακατασκευάσουν τον κόσμο σύμφωνα με το όραμά τους, πριν υποχωρήσει το σοκ.

Η Naomi Klein είναι βραβευμένη συγγραφέας, παραγωγός ντοκιμαντέρ και ακτιβίστρια. Το βιβλίο της The Shock Doctrine: The Rise of Disaster Capitalism εκδόθηκε διεθνώς τον Σεπτέμβριο του 2007 και έγινε μπεστσέλερ. Στην Ελλάδα αναμένεται από τις εκδόσεις Λιβάνη.
Ο Stefan Lendman είναι ακτιβιστής που ζει στη Βοστώνη και σπούδασε στο πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και στο πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.

Μετάφραση: Ελπίδα Σαμαράκη


Δημοσιεύτηκε στη Βαβυλωνία #47

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ: Η ΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΚΟΡΠΟΡΑΤΙΣΜΟΥ

Μπορεί ο καπιταλισμός να εδραιώθηκε στην Ελλάδα από τη δεκαετία του ’60, χρειάστηκε όμως να φτάσει η δεκαετία του ’90 για να μας δείξει τα δόντια του. Αυτή τη μοντέρνα, εφιαλτική εκδοχή του οι αγγλομαθείς την αποκαλούν κορπορατισμό (από το corporatism), εννοώντας απλά την επικράτηση και απόλυτη εξουσία των μεγάλων εταιριών (corporations) εις βάρος των φυσικών προσώπων.

Ποιος από εμάς δεν έχει αισθανθεί ανήμπορος μπροστά στην κυριαρχία τους; Μια αμελητέα ποσότητα, κυριολεκτικά ανίκανη να αντιμετωπίσει την ασυδοσία τους και την αυτογνωσία της δύναμης που διαθέτουν και επιδεικνύουν σε κάθε ευκαιρία, στην καθημερινότητά μας; Κορπορατισμός είναι ακριβώς αυτή η ανημποριά μας. Το αίσθημα της ισοπέδωσης του ατόμου από τις εταιρίες, θεσμός που υποτίθεται ότι δημιουργήθηκε για το καλό μας.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, η διεθνής επισιτιστική κρίση, η τιμή του πετρελαίου ή τα κερδοσκοπικά «παιχνίδια» των εταιριών και άλλα παγκόσμια προβλήματα αφορούν άμεσα τον τόπο μας και τη δική μας καθημερινή ζωή. Ειδικότερα, η κυριαρχία της αμερικανικής κουλτούρας στον ελληνικό τρόπο ζωής, η υιοθέτηση καθημερινών συνηθειών, τεχνολογικών καινοτομιών και πολιτικών ιδεών, συνδέεται με ένα μόνιμο φαινόμενο: Οι κοινωνικές καταστάσεις, όπως γεννιούνται και εξελίσσονται στην κοινωνία των ΗΠΑ (αλλά και της Δύσης γενικότερα) μεταφέρονται, σχεδόν με μαθηματική ακρίβεια, και στην ελληνική κοινωνία με καθυστέρηση μερικών ετών. Με το δεδομένο αυτό, αποκτά κρίσιμο ενδιαφέρον η επαφή μας με το Ζmagazine, αφού μέσα απ’ αυτή μας δίνεται η ευκαιρία να πάρουμε μια γεύση από το μέλλον που μας επιφυλάσσεται και να γνωρίσουμε, για παράδειγμα, το Shock Doctrine της καναδής δημοσιογράφου Ναόμι Κλέιν. Να συνειδητοποιήσουμε ότι το σύστημα που βιώνουμε στο πετσί μας, εκμεταλλεύεται κάθε είδους κρίση (από φυσικά αίτια ή υποκινούμενη), προκειμένου να πετύχει τους σκοπούς του. Δηλαδή, να επιβάλλει ως αναπόφευκτους, συγκεκριμένους αντιλαϊκούς θεσμούς, μεταρρυθμίσεις και νοοτροπίες, ένεκα της κρίσης.


Από το αρχείο της μνήμης μας μπορούμε να ανασύρουμε με μεγάλη ευκολία ουκ ολίγα ελληνικά παραδείγματα που επιβεβαιώνουν, δυστυχώς, το Shock Doctrine και, κυρίως, την ειδεχθή έλευση του κορπορατισμού στην Ελλάδα.

Ενάντια στην σπουδαγμένη αλλά και βολική λογική των Μήντια, που θέλει να ξεχνιούνται τα γεγονότα ακαριαία, λες και είμαστε χρυσόψαρα, ας θυμηθούμε το σκάνδαλο του χρηματιστηρίου και τη στυγνή κερδοσκοπία των κεφαλαιοκρατών με τις εταιρίες-φούσκες, τον ρόλο που έπαιξαν πολυεθνικές, όπως η Βόνταφον και η Έρικσον, στις τηλεφωνικές υποκλοπές πριν από λίγο καιρό και το βρώμικο παιχνίδι χρηματιστηριακών εταιριών με τα βρώμικα ομόλογα ενός βρώμικου κράτους επενδυμένα σ’ ένα βρώμικο χρηματιστήριο. Ας αναλογιστούμε τον τραγικό ρόλο που παίζουν στη ζωή μας εταιρίες όπως η Ζίμενς ή ο Γερμανός που εξαγοράζουν κόμματα ή εξαγοράζονται από το κράτος πολύ ακριβότερα από την αξία τους, απομυζώντας δισεκατομμύρια και αφήνοντας αποσβολωμένη μία κοινωνία, ανήμπορη να επέμβει, έστω και για να υπερασπιστεί τον τίτλο τής κοινωνίας ανθρώπων (και όχι ανθρωποφάγων εταιριών).

Ας αναλογιστούμε ότι, αφού κάηκε η μισή Ελλάδα το 2007, τις αναδασώσεις ανέλαβαν ιδιωτικές εταιρίες για να κερδοσκοπήσουν με την ευκαιρία της φυσικής(;) καταστροφής. Το κράτος ξεκαθαρίζει τους ρόλους, δίνοντας χώρο στις εταιρίες που εμφανίζονται ως «από μηχανής θεοί», για να περιοριστεί το ίδιο στα καθήκοντα του νυχτοφύλακα και να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της καταστολής, που προβλέπεται διαρκώς να αυξάνονται. Εξάλλου, η αστυνόμευση από ιδιωτικές εταιρίες κοστίζει.

Και αφού ο κοινοβουλευτισμός δημιουργήθηκε για να εξυπηρετήσει τα συμφέροντα των πλούσιων αστών, η υποταγή του στη δύναμή τους αποδεικνύεται κάθε φορά περίτρανα από την προκλητική έπαρση που επιδεικνύουν οι πραγματικοί άρχοντες του τόπου, οι στυγνοί εκμεταλλευτές ανθρώπων και καταστάσεων, όπως ο Κόκκαλης ή ο Βγενόπουλος, όταν τύχει να μιλήσουν στη Βουλή, ενώπιον των αντιπροσώπων του λαού-χειροκροτητών του πλούτου.
Εξάλλου, είναι γνωστό ότι το Laissez-Faire υπήρξε πάντα ένας μύθος. Δεν υπάρχει κανένας λόγος οι όποιες εταιρίες να μην συνάψουν ύπουλες συμφωνίες, εάν αυτό είναι επικερδές γι’ αυτές. Αραιά και πού, το επιβεβαιώνει και η επίσημη επιτροπή ανταγωνισμού καταγγέλλοντας ψιθυριστά τα καρτέλ του γάλακτος ή των πλοιοκτητών που τιμολογούν προσυμφωνημένα, τιμωρώντας τους αδαείς νεοφιλελεύθερους ψηφοφόρους.

Η δύναμη των εταιριών, όμως, θα είχε ξύλινα πόδια αν δεν θεμελιωνόταν στο μπετόν αρμέ της άδικης «Δικαιοσύνης». Και όπως λέει μία παλιά αφρικάνικη παροιμία: «Η Δικαιοσύνη είναι σαν το φίδι, δαγκώνει μόνο τους ξυπόλυτους». Η σύμπραξή της είναι κάτι παραπάνω από οφθαλμοφανής. Από το 2005 μέχρι σήμερα, έχουν επιβληθεί πρόστιμα ύψους 528.247 ευρώ σε ναυτιλιακές εταιρίες, από τα οποία το κράτος έχει εισπράξει μόνο τα 6.000, αποδεικνύοντας ξεκάθαρα ότι στον πόλεμο μεταξύ ανθρώπων και εταιριών το κράτος συμμαχεί με τις δεύτερες.
Κι αν τύχει μία υποτιθέμενη ανεξάρτητη επιτροπή ελέγχου να αποδειχθεί πραγματικά ανεξάρτητη, έστω και περιστασιακά, όπως η νομική επιτροπή για την καταπολέμηση του μαύρου χρήματος, τότε διαλύεται σε μία νύχτα και ο πρόεδρός της κ. Ζορμπάς καρατομείται για παραδειγματισμό.
Με την ίδια λογική, στην υπόθεση Ζαχόπουλου, ο εισαγγελέας μετά από τόσους μήνες ερευνών έκρινε ότι όλοι ήταν αθώοι, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων για μικροπαραπτώματα. Αφού κλαδεύτηκε ο Κλαδάς, και ο Κουκοδήμος επέστρεψε δριμύτερος στα καθήκοντά του (δηλαδή να ψηφίζει ως 151ος τα νεοφιλελεύθερα νομοσχέδια), όλα είναι μέλι-γάλα.
Αν, όμως, τα παραπάνω γεγονότα και τα στοιχεία βαρεθήκαμε να τα ακούμε στα δελτία ειδήσεων και να τα διαβάζουμε στον ημερήσιο Τύπο, γιατί επανερχόμαστε, ξοδεύοντας πολύτιμο μελάνι και φαιά ουσία;

Η στείρα παράθεση στοιχείων από τους ψευτοδημοσιογράφους των ΜΜΕ προκαλεί εσκεμμένα σύγχυση και διαιωνίζει το σύστημα της πλουτοκρατικής, κοινοβουλευτικής και δικαστικής διαφθοράς. Τα κροκοδείλια δάκρυά τους, μπορεί να ανεβάζουν την τηλεθέαση, αλλά, ταυτόχρονα, θολώνουν επικίνδυνα την εικόνα που σχηματίζει ο λαός για την κοινωνική πραγματικότητα. Όταν τα γεγονότα απλώς αναφέρονται, χωρίς να γίνονται οι συνδέσεις μεταξύ τους, όταν για τα αιτιατά δεν αναζητούνται οι αιτίες, όταν δεν αναγνωρίζονται οι πραγματικές ρίζες του κακού, όταν δεν αγγίζονται οι θεσμοί-ταμπού που γεννούν τα προβλήματα, όπως οι εταιρίες, η συγκέντρωση πλούτου, η ατομική ιδιοκτησία, ο αντιπροσωπευτικός κοινοβουλευτισμός, το νομικό σύστημα, με λίγα λόγια κάθε θεσμός που στηρίζει τη συγκεντρωτική εξουσία, τότε η μοίρα μας είναι μάλλον προδιαγεγραμμένη.
Και το σύστημα, που ακόμη και ο Σ. Ξαρχάκος χαρακτήρισε βαθιά αντιανθρώπινο το 1990, θα συνεχίσει να μας δυναστεύει, όλο και πιο ολοκληρωτικά.


Δημοσιεύτηκε στη Βαβυλωνία #47

Αναγνώστες